Miejska Biblioteka Publiczna im. Stanisława Gabryela

Najstarsze ślady bibliotekarstwa w regionie gorlickim sięgają 1870 roku. Przy Towarzystwie Przyjaciół Oświaty w Gorlicach istniała czytelnia licząca 1500 dzieł. Działalność oświatową prowadziło w latach 1893–1939 Gorlickie Koło Towarzystwa Szkoły Ludowej. Jedną z ważniejszych bibliotek działających przed I wojną światową była Biblioteka Towarzystwa Kasynowego. Miała ona siedzibę w budynku Sokoła. W 1925 roku założono Bibliotekę Zjednoczenia Rzemieślników i Kupców, która była czynna podczas okupacji, a po wyzwoleniu działała do 1947 roku. W okresie międzywojennym istniały jeszcze inne biblioteki, m.in. Biblioteka Kobiet Żydowskich, Wypożyczalnia Książek Julii Kankoferówny. Na terenie Glinika Mariampolskiego działały dwie biblioteki: Kasyna Urzędniczego i Towarzystwa Uniwersytetów Robotniczych. Część księgozbiorów tych bibliotek została spalona przez Niemców, część znalazła się w zbiorach Miejskiej Biblioteki Publicznej w Gorlicach.

Podstawę do utworzenia na terenie miasta biblioteki stanowił Dekret o Bibliotekach i Opiece nad Zbiorami Bibliotecznymi z 1946 roku. Uchwałą Rady Państwa powołane zostały do życia komitety biblioteczne i na mocy tej uchwały został utworzony w Gorlicach Powiatowy Komitet Biblioteczny w pięcioosobowym składzie, z przewodniczącym Władysławem Cebulskim.

Powiatowa Biblioteka rozpoczęła swoją działalność od organizowania sieci bibliotek w powiecie. Dzięki pomocy rad narodowych, władz oświatowych i komitetów bibliotecznych akcja ta przebiegała szybko. Uroczyste otwarcie bibliotek regionu gorlickiego miało miejsce w 1949 roku. W skład sieci weszło 12 placówek (1 biblioteka powiatowa, 2 biblioteki miejskie, 9 bibliotek gminnych oraz 52 punkty biblioteczne).

Biblioteka w Gorlicach została zarejestrowana 27 lutego 1948 roku pod nazwą Miejska i Powiatowa Biblioteka Publiczna w Gorlicach. Dnia 4 maja 1948 roku powołano do życia Powiatową Bibliotekę Publiczną jako placówkę odrębną.

Dnia 1 września 1948 roku stanowisko kierownika Powiatowej Biblioteki powierzono mgr Stanisławowi Gabryelowi.

W początkowym okresie działalności Biblioteki (1945–1948) trwały prace nad sposobami udostępniania księgozbioru czytelnikom. Duże zasługi położyli wówczas pierwsi bibliotekarze: Wilhelmina Stachnik, mgr Maria Muszyńska, mgr Stanisław Gabryel, Maria Wojtasiewicz.

W 1955 roku nastąpiło połączenie obu bibliotek gorlickich i od tego czasu przez 20 lat działała jedna Powiatowa i Miejska Biblioteka Publiczna w Gorlicach.

W 1973 roku, w związku z ustanowieniem gmin jako jednostek administracyjnych, zaistniała konieczność zmiany nazw i charakteru bibliotek. Zostały powołane do życia biblioteki gminne oraz filie biblioteczne. Liczba placówek wynosiła wówczas 35 z następującym podziałem: 1 Powiatowa i Miejska Biblioteka Publiczna w Gorlicach, 1 Biblioteka Miasta i Gminy w Bieczu, 11 bibliotek gminnych i 20 filii bibliotecznych oraz 50 punktów bibliotecznych. Z dniem 1 czerwca 1975 roku, w wyniku wprowadzenia reformy administracyjnej, placówka gorlicka przyjęła nazwę Miejska Biblioteka Publiczna.

Dnia 1 czerwca 1999 roku bibliotece gorlickiej, jako jednej z pierwszych w województwie małopolskim, została powierzona funkcja biblioteki powiatowej.